Instrumenten van de raad

Gemeenteraadsleden hebben verschillende instrumenten om hun taken uit te oefenen. Zo zijn er een aantal instrumenten om invloed uit te oefenen op de besluitvorming én om de taken van het college van burgemeester en wethouders te controleren.

Feitelijke informatie inwinnen

Raadsleden kunnen ter voorbereiding op de vergadering feitelijke vragen via griffie aan de ambtenaar stellen. Het gaat hier om korte vragen ter verduidelijking van het onderwerp, bijvoorbeeld een vraag over de specificatie van bepaalde kosten. Het gaat hier dus niet om vragen met een politiek waardeoordeel.

Mondelinge vragen

Tijdens de besluitvormende ronde kunnen raadsleden ook vragen stellen over een actueel onderwerp. Deze vragen hebben vaak wel een politiek waardeoordeel.

Schriftelijke vragen

Buiten de vergaderingen om kunnen raadsleden schriftelijke vragen stellen over gebeurtenissen en plannen van het college van B&W.

Verzoek om inlichtingen

Raadsleden kunnen individueel een verzoek om inlichtingen aan het college of de burgemeester over het gevoerde bestuur (vertrouwenskwestie) richten. Dit dient primair om te voorkomen dat met name de leden van fracties die niet in het college van B&W vertegenwoordigd zijn te weinig informatie krijgen.

Voorstel indienen

Raadsleden kunnen een initiatiefvoorstel indienen waarover een concreet besluit genomen moet worden.

Motie

Tijdens de besluitvormende ronde kunnen raadsleden door middel van een motie een uitspraak doen over een geagendeerd onderwerp. De uitspraak is een wens, verzoek, opdracht of oordeel (bijvoorbeeld treurnis of afkeuring). De motie is niet bindend en wijzigt het voorliggende besluit niet, maar heeft wel een politieke betekenis.

Motie vreemd aan de orde van de dag

Raadsleden kunnen over een actueel onderwerp dat niet is geagendeerd een uitspraak doen. Zij dienen daarvoor een motie vreemd aan de orde van de dag in.

Amendement

Door middel van een amendement kunnen raadsleden een voorgesteld besluit wijzigen.

Voorstel van Orde

Tijdens de vergadering kunnen raadsleden een voorstel over het verloop van de vergadering doen. Ze kunnen vragen om een schorsing, de volgorde van de agenda wijzigen etcetera.

Extra raadsvergadering beleggen

Wanneer de voorzitter oordeelt dat het nodig is of wanneer ten minste 1/5 van de raadsleden hierom schriftelijk met een opgaaf van reden verzoekt, kan er een extra raadsvergadering worden belegd.

Agenderingsverzoek

Raadsleden kunnen een eigen onderwerp of ingekomen stuk agenderen voor voorbereidende en besluitvormende raadsvergaderingen. De raad besluit bij meerderheid tijdens de raadsvergadering of een agenderingsverzoek wordt gehonoreerd.

Recht van onderzoek of enquête

De raad (geen individuele raadsleden) kan het college diepgravend controleren. Dit is een instrument met een zware politieke lading. Als de meerderheid van de raad instemt kan een onderzoek of enquête worden ingesteld. Er zijn verschillende onderzoeksmogelijkheden voor de raad. Zo zou ook de Rekenkamer kunnen worden gevraagd een onderzoek te verrichten of zou de raad zelf een onderzoek kunnen uitvoeren.